بررسی اختلال پس از سانحه
امروز قصد داریم به کمک تیم مشاورمود در خصوص ویژگی‌های اختلال پس از سانحه با یکدیگر صحبت کنیم. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید. این شکل از اختلال همانطور که از نام آن هم پیداست نوعی اختلال در سلامت روانی فرد است که پس از سوانح وحشتناک ایجاد می‌شود. این اختلال خود را با فلش بک زدن به خاطرات آن حادثه، استرس، کابوس و افکار غیرقابل کنترل نشان می‌دهد. اکثر افرادی که در زندگی خود حادثه‌ی خاصی را تجربه می‌کنند ممکن است مدتی گرفتار این اختلال و عوارض آن شوند. اما این موضوع برای بسیاری از افراد کاملا گذرا است. این افراد معمولا با گذشت زمان و انجام اقدامات مراقبتی بهبود می‌یابند.
اما متاسفانه شکل حاد اختلال پس از سانحه می‌تواند ماه ها و سال ها طول بکشد. این مسئله باعث می‌شود تا مبتلایان در زندگی روزمره‌ی خود هم دچار مشکل شوند. ممکن است در خصوص زمان بروز علائم اختلالات پس از سانحه دچار ابهام باشید. جالب است بدانید که معمولا پس از گذشت حدود یک ماه از موقعیت خطرناک و زمان بروز حادثه علائم این اختلال کم کم خود را نشان می‌دهند. در ادامه می‌خواهیم در خصوص علائم این اختلال بیشتر صحبت کنیم. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که علائم اختلالات پس از سانحه در بیشتر موارد از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در برخی از افراد می‌بینیم که خاطرات مزاحم به صورت مداوم به سراغشان می‌آیند. برخی دیگر ممکن است دچار تغییرات منفی در رفتار و خلق و خوی خود شوند.
خاطرات مزاحم و رفتارهای اجتنابی مبتلایان به اختلال پس از سانحه
به ادامه‌ی بحث ویژگی‌های اختلال پس از سانحه می‌پردازیم. اگر بخواهیم علائم این اختلال را نظم ببخشیم باید آن‌ها را در چهار دسته‌ی کلی قرار دهیم. اولین دسته همانطور که پیش از این هم بیان کردیم هجوم خاطرات مزاحم به فرد است. این خاطرات کاملا سرزده به سراغ فرد مبتلا می‌آیند و او را دچار ترس و وحشتی مشابه با روز حادثه می‌کنند. در این حالت خاطرات ناشی از رویداد آسیب زا مکرر به ذهن فرد خطور می‌کنند و باعث ناراحتی او می‌شوند. این هجوم خاطرات ممکن است خود را به شکل کابوس های شبانه نشان دهند. در واقع شرایط به گونه‌ای برای فرد مجسم می‌شود که انگار حادثه در همان لحظه دوباره در حال تکرار است. این تکرار را فلش بک می‌نامیم. این مسئله که پریشانی عاطفی شدیدی برای فرد به همراه دارد، در مواردی منجر به آسیب های جسمی نیز می‌شود.
دومین علامتی که در این افراد دیده می‌شود حالت اجتنابی است. در واقع منظور ما این است که فرد حتی حین انجام مشاوره هم از بازتعریف حادثه طفره می‌رود. به نوعی می‌توان گفت که فرد هیچ تمایلی برای صحبت کردن در خصوص آن حادثه ندارد و از این کار فراری است. در راستای همین امر هم چنین فردی از افراد یا مکان هایی که او را به یاد آن خاطره‌ی دردناک می‌اندازند دوری می‌کند. حتی گاهی وضعیت حادتر می‌شود و مبتلا از انجام فعالیت هایی که ممکن است خاطراتش را زنده کنند هم فرار می‌کند. علائم مهم دیگری که این افراد دارند تغییر و تحول در خلق و خو است. به گونه‌ای که تمامی اطرافیان متوجه‌ی این تغییرات می‌شوند.
نکاتی در خصوص علائم اختلالات پس از سانحه
در ادامه‌ی بررسی علائم اختلال پس از سانحه کمی بیشتر در خصوص تغییرات منفی در خلق و خو صحبت می‌کنیم. افراد مبتلا تغییرات خلق و خوی خود را با تغییر نگرش نسبت به خود، دیگران و جهان پیرامون نشان می‌دهند. این افراد نسبت به آینده‌ی خود بسیار ناامید هستند. همچنین این نگرش منفی در خصوص دیگران نیز وجود دارد. گاهی اختلالات پس از سانحه آسیب هایی را در عملکرد مغز فرد به وجود می‌آورند. این آسیب ها ممکن است با اختلالاتی در عملکرد حافظه همراه باشند. برای مثال فرد دیگر ابعاد مهم حادثه را به خاطر نمی‌آورد. این در صورتی است که وحشت و ترس ناشی از آن رویداد در ذهن فرد نقش بسته است. مبتلایان بعد از حوادث معمولا در روابط شخصی خود با افراد نزدیکشان دچار مشکلات جدی می‌شوند. همین موضوع باعث می‌شود تا اطرافیان خود را از دست بدهند.
متاسفانه کسانی که دچار اختلال پس از سانحه می‌شوند، خود را از خانواده و دوستان نزدیک جدا می‌بینند. آن‌ها در روابطشان دلسرد می‌شوند. این افراد از کارهایی که قبلا با انجام دادنشان حس خوبی پیدا می‌کردند نیز دوری می‌کنند. در واقع علایق قبلی آن‌ها دیگر برایشان جذابیتی نخواهند داشت. از دلایل اصلی که مبتلایان دچار شکست در روابط خود می‌شوند این است که پس از سانحه نوعی بی حسی عاطفی به سراغ آن‌ها می‌آید. واکنش‌های فیزیکی و عاطفی افراد دچار تغییرات اساسی می‌شوند. این علائم اختلالات پس از سانحه را تحت عنوان برانگیختگی نیز ذکر می‌کنند. این افراد خیلی راحت دچار ترس یا بهت می‌شوند. بعلاوه رفتارهای خود فریبی شدید مثل رانندگی پرسرعت، سوء مصرف مواد مخدر و… دارند. چنین افرادی دیگر نمی‌توانند مثل قبل بر روی موضوعی تمرکز کنند. همچنین خواب راحت نیز ندارند. آن‌ها به شدت تحریک پذیر هستند و ممکن است نسبت به کوچکترین حرفی رفتارهای تند و خشونت آمیز نشان دهند و هیچ کدام از موارد کنترل خشم را رعایت نمی کنند.
نحوه‌ی بروز علائم اختلال پس از سانحه
اختلال پس از سانحه در کودکان نیز با بروز علائم خاصی خود را نشان می‌دهد. در ادامه علائمی که ممکن است در کودکان ۶ ساله یا بیشتر از ۶ سال دیده شوند را با همدیگر بررسی می‌کنیم. کودکان هم جنبه‌های آسیب‌زای حادثه‌ی وحشتناک را به شکل های مختلفی به خاطر می‌آورند. برای مثال این حوادث ممکن است به شکل کابوس برای کودک زنده شوند. یا ممکن است حین انجام بازی های کودکانه ناگهان روز حادثه برای کودک مجسم شود و او را دچار رنجش خاطر و ترس کند.
شدت علائم این اختلال در زمان های مختلف متفاوت است. معمولا در زمان هایی که فرد استرس بیشتری دارد یا خاطرات خود را مرور می‌کند علائم به صورت شدیدی در وجود او بروز پیدا می‌کنند. برای مثال فرض کنید فردی که قربانی تجاوز جنسی است با شنیدن اخبار مربوط به تجاوز جنسی خاطرات بد حادثه برایش مجسم و زنده می‌شود. یا فردی که در جنگ دچار این اختلال شده با شنیدن صداهای بلند ترس زمان جنگ در او زنده می‌شود.
اهمیت مراجعه به تیم درمانی
اختلال پس از سانحه طبق توضیحاتی که پیش از این مطرح کردیم می‌تواند برای سلامت روحی و جسمانی فرد خطرناک باشد. به همین جهت لازم است تا افراد مبتلا هر چه سریعتر نسبت به انجام مراحل درمانی اقدام کنند. اگر شما هم علائمی که تاکنون ذکر کردیم را دارید، می‌توانید از خدمات مشاوره روانشناسی و مشاوره آنلاین ما بهره بگیرید. ما سعی داریم با بهترین تیم درمانی تا رسیدن به نتیجه همراه شما باشیم. به همین جهت جا دارد کمی بیشتر در خصوص زمان مراجعه به تیم درمانی صحبت کنیم. اگر افکاری دارید که بیش از یک ماه مدام شما را به یاد حادثه‌ی آسیب‌زا می‌اندازد بهتر است درمان را شروع کنید. ممکن است پس از یک حادثه‌ی تلخ کنترل زندگی خود را از دست داده باشید. مشاورین و روانشناسان به شما کمک می‌کنند تا خود را بازیابی کنید و یک زندگی استاندارد مثل سایر مردم داشته باشید. معمولا در اختلالات روانی زودتر شروع کردن فرایند درمانی از حاد شدن مشکل جلوگیری می‌کند.
علائم اضطراری اختلال پس از سانحه
اگر پس از یک سانحه‌ی دردناک، دچار افکار و یا علائم خودکشی شدید به سرعت به یکی از نزدیکان خود زنگ بزنید. یا اینکه هر چه سریعتر خود را به مراکز روانشناسی و درمانی برسانید. سعی کنید به این افکار پر و بال ندهید. اختلالات پس از سانحه مربوط به سن و سال خاصی نیست. بنابراین اگر فرزندان کوچک شما در شرایط بحرانی قرار گرفته اند از توجه ویژه به آن‌ها غافل نشوید. این اختلالات اگر درمان نشوند ممکن است ترومای شدید یا طولانی مدت را برایتان ایجاد کنند. سایر مشکلات روانی مثل اضطراب و افسردگی نیز می‌توانند از عوارض اختلالات پس از سانحه باشند که در بسیاری از افراد شاهد آن‌ها هستیم. متاسفانه بسیاری از مردم، یک سیستم حمایتی خوب و صمیمی مثل خانواده ندارند. به همین جهت پس از حوادث حس می‌کنند تنها شده اند و بدون حامی مانده‌اند. بنابراین ریسک انجام رفتارهای پرخطر از جانب آنان افزایش می‌یابد.
