اختلال شحصیت پارانوئید چیست
امروز در تیم مشاورمود قصد بررسی ویژگیهای اختلال شخصیت پارانوئید را داریم. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید. متاسفانه این روزها بنا به دلایل فراوانی اختلالات روانی بیشتر از هر زمان دیگری افراد را گرفتار خود میکنند. افرادی که به اختلال شخصیت پارانوئید مبتلا هستند، جلوهی بارزی از بی اعتمادی در آنها دیده میشود. این بیماران به صورت مداوم نسبت به دیگران احساس سوء ظن دارند. این موضوع بیش از هر کسی خودشان را دچار درد و رنج میکند. این شک و تردیدها در اکثر موارد بدون هیچ گونه توجیه و دلیل منطقی است. این اختلالات را در دستهی اختلالات شخصیتی غیرعادی قرار میدهند. رفتارهای این افراد در نظر دیگران بسیار عجیب و غریب به نظر میرسند. اغلب به دیگران بدون دلیل کافی بدگمان هستند. معمولا این نوع از اختلال در دوران کودکی شروع میشود. از همین رو استفاده از مشاوره کودک در کودکی از اهمیت بالایی برخوردار است. یا در مواردی ممکن است در اوایل نوجوانی هم در فرد جرقه بزند. طبق تحقیقاتی که انجام شده اختلال شخصیتی پارانوئید در مردان بیشتر از زنان اتفاق میافتد.
اینکه دقیقا چه چیزی باعث میشود تا فرد دچار اختلال شخصیت پارانوئید شود، خیلی مشخص نیست. اما دانشمندان و پژوهشگران همچنان معتقد هستند که عوامل روانی و بیولوژیکی در کنار یکدیگر میتوانند عامل بروز این اختلال در فرد باشند. برخی از پژوهشها نشان میدهند که خویشاوندان و خانوادهی افراد مبتلا به اختلالاتی مثل اسکیزوفرنی در معرض ابتلای بیشتری به اختلالات پارانوئیدی هستند. در حقیقت یک نوع ارتباط ژنتیکی ما بین دو اختلال مذکور وجود دارد. همچنین برخی دیگر از تحقیقات نشان میدهند که تجربیات اولیهی فرد در دوران کودکی تا حد زیادی بر بروز اختلالات روانی در آینده اثر دارد. برای مثال اگر کودک مورد ضربات جسمی، روحی، عاطفی و… قرار بگیرد، ممکن است در سنین بزرگسالی یا حتی نوجوانی دچار اختلالات پارانوئیدی شود.
نکاتی در خصوص اختلال شخصیت پارانوئید
به ادامهی بحث در خصوص اختلال شخصیت پارانوئید میپردازیم. در این قسمت میخواهیم برخی از علائم مهمی که این بیماران دارند را بررسی و تحلیل کنیم. با ما همراه باشید. افرادی که دچار این اختلال هستند، همیشه فکر میکنند که دیگران قصد دارند آنها را تخریب کنند. یا اینکه معتقدند دیگران به آنها آسیب میرسانند یا اینکه چنین قصدی نسبت به آنان دارند. ممکن است یک جملهی ساده به آنها بگویید و فکر کنند که قصد دارید آنها را تهدید کنید یا بلایی بر سرشان بیاورید. باورهای ذهنی این افراد در غالب موارد کاملا بی اساس است. همین مسئله که آنان نسبت به دیگران بی اعتماد و بدبین هستند باعث میشود تا نتوانند با دیگران رابطهی خوبی داشته باشند. چنین افرادی معمولا روابط فعلی خود را هم به سادگی از دست میدهند.
اگر نصیحتی به آنان کنید برداشت آنها این است که قصد نکوهش و سرزنش آنان را دارید. بنابراین طبق آنچه تاکنون گفتیم برقراری ارتباط و حفظ آن با این مبتلایان بسیار سخت است. مبتلایان فکر میکنند که اگر به دیگران اعتماد کنند مورد سوء استفاده یا خیانت واقع میشوند. به همین جهت نسبت به عشق، تعهد و وفاداری دیگران بی اعتماد هستند. آنها اصرار دارند که دیگران فریبکار و خائن هستند. پس متوجه شدیم که بیماران پارانوئیدی تمایلی به این ندارند که به دیگران اعتماد کنند. تا جایی که ممکن است اطلاعات و رازهای شخصی خود را جلوی دیگران فاش نمیکنند. زیرا همیشه این ترس در وجودشان است که ممکن است دیگران از رازها و حرفهایشان سوء استفاده کنند.
علائم مهم افراد دارای اختلال شخصیت پارانوئید
افراد دارای اختلال شخصیت پارانوئید افرادی به شدت کینهای هستند. اگر دعوا یا مشاجرهای در گذشته با آنها داشته اید، محال است که آن را فراموش کنند. تا جای ممکن شما را نخواهند بخشید و به فکر انتقام هستند. این افراد اصلا پذیرای انتقادات نیستند و با پرخاش پاسخ منتقدین خود را میدهند. افرادی که این اختلال را دارند، به شدت حساس و زودرنج هستند. وقتی کسی با آنان هم صحبت میشود سعی میکنند تا در پس حرف های او معانی پنهانی را پیدا کنند. ممکن است از یک نگاه معمولی برداشت های منفی و خاصی داشته باشند. اگر با این افراد ارتباط دارید سعی کنید تا حد ممکن همراهشان باشید و درکشان کنید. زیرا ممکن است به رفتارهای ساده و بی منظور شما واکنش های شدید و تندی نشان دهند. به هیچ عنوان پاسخ آنها را با تندی و عصبانیت متقابل ندهید. و سعی کنید که راه های ابراز علاقه ی صحیح را به آن ها آموزش دهید. همچنین فکر تلافی کردن رفتارشان را از ذهن خود بیرون بیندازید.
افراد دارای اختلال شخصیت پارانوئید همانطور که گفتیم روابط شخصی خوب و پایداری ندارند. آنها بدون هیچگونه توجیهی نسبت به رفتارهای شریک عاطفی خود مشکوک هستند. دائما تصور میکنند که همسرشان در حال خیانت است. لحظه ای دست از کنترل کردن و چک کردن او بر نمیدارند. و خب همین رفتار باعث رنجش شریک عاطفی او خواهد شد و همین موضوع میتواند از دلایل خیانت زوجین باشد. به همین دلیل هم روابط خشک و سردی دارند. رفتارهای کنترلی بیشتر از هرچیزی آسیب زننده است. این رفتارها باعث میشوند تا طرف مقابل بیشتر دلسرد شود و به سمت خیانت سوق پیدا کند. حسادت ویژگی بارز این افراد است. آنها به روابط شریک عاطفی یا همسر خود با همکاران، دوستان، همسایگان و… حسادت میکنند. همچنین با رفتارهای کنترلی میخواهند فرد را مجبور به ادامهی رابطه و وفاداری کنند.
رفتارهای مبتلایان
افراد دارای اختلال شخصیت پارانوئید هرگز به دنبال یادگیری و اصلاح خود نمیروند. آنان اعتقاد دارند که کاملا بی عیب و نقص هستند و همیشه حق با آنان است. افراد پارانوئید به هیچ عنوان خود را مقصر و مسئول مشکلاتی که در زندگی پیش میآید نمیدانند. به دلیل رفتارها و افکار خاصی که دارند کمتر زمانی دیده میشود که آرامش نسبی داشته باشند. دائما برای اثبات افکار منفی خود و گناهکاری دیگران با آنها بحث میکنند. بنابراین میتوان گفت شخصیتی کاملا متخاصم و سرسخت دارند. در این افراد تمایل زیادی به ایجاد کلیشه های منفی وجود دارد. مخصوصا اگر با افرادی از گروه فرهنگی متفاوتی برخورد کنند این ویژگی را بیشتر از خود نشان میدهند.
تشخیص اختلال پارانوئید
در این قسمت میخواهیم به بحث تشخیص اختلال شخصیت پارانوئید بپردازیم. در واقع برای تشخیص این اختلال پیشنهاد ما این است که از شیوه مشاوره آنلاین ما استفاده کنید. تیم ما با جمع آوری بهترین روانشناسان از سراسر ایران انواع خدمات مشاوره روانشناسی را به مخاطبان ارائه میدهد. در آغاز کار برای اینکه روانشناس تشخیص دهد که فرد به چه نوع اختلالی دچار است شرح حال کاملی از او میگیرد. اگر لازم باشد جهت انجام برخی از آزمایشات و معاینات جسمی او را به پزشک ممکن است ارجاع دهد. اما لازم است بدانید که در حال حاضر هیچ گونه آزمایش مشخص و معینی برای تشخیص اختلالات روانی وجود ندارد. در واقع کاربرد این آزمایشات بدین منظور است که کادر درمانی از جسمی نبودن اختلال مطمئن میشوند.
اختلال شخصیت پارانوئید مثل سایر اختلالات روانی و شخصیتی نیاز به جلسات متعدد روان درمانی دارد. انجام آزمایشات پزشکی در جلسات روان درمانی به ما این کمک را میکند که متوجه شویم مشکلات بیمار به دلیل کم شنوایی یا سوء مصرف مواد مخدر یا الکل نیست. وقتی هیچ دلیل فیزیکی برای این اختلالات در آزمایشات نشان داده نشد، روانشناس میتواند با خیال راحت تکنیک های درمانی خود را به کار گیرد. اهمیت آزمایشات به این جهت است که مبتلایان به اختلالات پارانوئیدی با مشکلات ناشی از هذیان، شنیدن صداهای مزاحم و… مواجه هستند. ابزارهای ویژه ای برای مصاحبه و گرفتن شرح حال از این افراد وجود دارند که روانشناسان از آنها استفاده میکنند.
درمان اختلالات پارانوئیدی
در این قسمت به بحث درمان اختلال پارانوئید میپردازیم. افرادی که خودشان دچار این اختلال هستند کمتر به دنبال درمان هستند. زیرا بر این باورند که مثل بقیهی افراد کاملا عادی هستند و مشکلی ندارند. این مسئلهی بدبینی و بی اعتمادی حتی در فرایند درمانی هم دیده میشود. در چنین حالتی روانشناسان نیز برای ادامهی کار دچار مشکل میشوند. در واقع میتوان گفت این هنر روانشناس و مشاوره بالینی است که بتواند علیرغم بدبینی و سوءظن مراجع به کار درمان خود ادامه دهد. برای این که چنین افرادی بهبود پیدا کنند از شیوهی رواندرمانی استفاده میشود. در این شیوه سعی میشود تا مهارت های ارتباطی، همدلی، اعتماد، عزت نفس و تعاملات اجتماعی به فرد آموزش داده شود. معمولا در درمان این مبتلایان از دارو استفاده نمیشود. اما اگر مشکل فرد حاد باشد برخی از داروهای درمان افسردگی، درمان استرس، ضد روانپریشی و… ممکن است تجویز شوند.